روابط زناشویی یکی از مهم ترین و حساس ترین بخش های زندگی انسان ها است. این روابط می توانند منبعی از شادی و آرامش یا منبعی از استرس و تنش باشند. در بسیاری از مواقع، مشکلاتی در رابطه ایجاد می شود که بدون کمک حرفه ای نمی توان آن ها را مدیریت کرد. زوج درمانی، به ویژه درمان هیجان مدار (Emotionally Focused Therapy – EFT) که توسط دکتر سو جانسون توسعه یافته است، ابزاری مؤثر برای بهبود و تقویت این روابط است. در ادامه به پنج علامت کلیدی می پردازیم که نشان می‌دهند ممکن است شما و همسرتان به زوج درمانی نیاز داشته باشید. در ادامه همراه انجمن هیجان مدار ایران باشید.
-
احساس انزوا و تنهایی در رابطه
یکی از دشوار ترین احساساتی که ممکن است در یک رابطه تجربه کنید، احساس تنهایی در کنار همسرتان است. دکتر سو جانسون در کتاب «محکم در آغوشم بگیر» به این نکته اشاره می کند که انسان ها به ارتباطات عاطفی قوی و پایدار نیاز دارند. وقتی این ارتباط دچار مشکل شود، حس انزوا و تنهایی جایگزین صمیمیت می شود. نشانه های این مشکل عبارت اند از:
فاصله عاطفی: وقتی یکی از طرفین یا هر دو احساس کنند که از نظر احساسی از یکدیگر دور شده اند.
نبود حمایت عاطفی: اگر احساس کنید که همسرتان نیاز های عاطفی شما را درک نمی کند یا به آن ها اهمیت نمی دهد.
حس رها شدن: وقتی یکی از زوجین احساس کند که شریک زندگی اش در لحظات سخت از او حمایت نمی کند.
درمان هیجان مدار به شما کمک می کند تا پیوند های عاطفی از دست رفته را بازسازی کرده و امنیت عاطفی بیشتری در رابطه خود ایجاد کنید.
-
از بین رفتن اعتماد یا خیانت
اعتماد یکی از ارکان اساسی هر رابطه موفق است. اگر این اعتماد شکسته شود، رابطه تحت فشار زیادی قرار می گیرد. خیانت، چه به شکل عاطفی و چه جسمی، یکی از مهم ترین عواملی است که باعث از بین رفتن اعتماد می شود. اما بی اعتمادی می تواند به دلایل دیگری نیز ایجاد شود:
پنهان کاری ها: اگر یکی از زوجین اطلاعات مهمی را از دیگری مخفی کند.
شک و تردید های مداوم: وقتی یکی از طرفین بدون دلیل قانع کننده به دیگری مشکوک باشد.
در EFT، درمانگر به زوجین کمک می کند تا دلیل بی اعتمادی را شناسایی کرده و احساسات و تجربیات خود را در محیطی امن به اشتراک بگذارند. سو جانسون معتقد است که بازسازی اعتماد نیازمند صبر، پذیرش و تعامل مثبت است.
-
مشکلات در ارتباطات روزمره
ارتباط سالم یکی از ارکان اساسی یک رابطه موفق است. وقتی ارتباط مؤثر بین زوجین قطع یا ضعیف شود، مشکلات بیشتری در رابطه به وجود می آید. برخی از نشانه های ارتباط ناسالم عبارت اند از:
مشاجره های مکرر: بحث های تکراری که به نتیجه ای نمی رسند.
بی میلی به گفتگو: وقتی یکی از طرفین از برقراری ارتباط پرهیز می کند یا دیگری احساس می کند که نادیده گرفته می شود.
عدم شنیدن یکدیگر: وقتی هر یک از طرفین به جای گوش دادن واقعی، منتظر فرصت برای پاسخ دادن یا دفاع از خود هستند.
درمان هیجان مدار به زوجین کمک می کند تا مهارت های ارتباطی مؤثری بیاموزند و الگو های رفتاری ناسالم را تغییر دهند. دکتر سو جانسون بر این باور است که ارتباط سالم، اساس ایجاد امنیت عاطفی در رابطه است.
-
کاهش صمیمیت عاطفی و جسمی
صمیمیت، چه در سطح عاطفی و چه جسمی، بخش مهمی از یک رابطه زناشویی است. کاهش صمیمیت می تواند نشان دهنده وجود مشکلات عمیق تر در رابطه باشد. این کاهش ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد:
نادیده گرفتن نیاز های عاطفی: وقتی یکی از طرفین احساس کند که نیاز های احساسی اش جدی گرفته نمی شود.
کاهش تماس فیزیکی: مانند در آغوش گرفتن، بوسیدن یا دیگر رفتار های محبت آمیز.
مشکلات در روابط جنسی: وقتی یکی از زوجین یا هر دو علاقه خود به روابط جنسی را از دست بدهند.
رویکرد EFT به زوجین کمک می کند تا موانع موجود در راه صمیمیت را شناسایی کرده و آن ها را برطرف کنند. تحقیقات دکتر جانسون نشان داده است که ایجاد محیطی امن برای بیان احساسات می تواند صمیمیت را بازسازی کند.
-
گیر افتادن در چرخه های منفی
یکی از مشکلات رایج در روابط، گیر افتادن در چرخه های رفتاری و هیجانی منفی است. این چرخه ها شامل الگو های تکراری هستند که به جای حل مشکلات، آن ها را عمیق تر می کنند. نمونه هایی از این چرخه ها عبارت اند از:
الگوی درخواست و دوری: یکی از طرفین دائماً خواهان توجه است و دیگری از این درخواست ها فاصله می گیرد.
دور شدن عاطفی: وقتی هر دو طرف احساس کنند که از نظر عاطفی از هم فاصله گرفته اند.
واکنش های شدید: وقتی بحث های کوچک به مشاجره های بزرگ تبدیل می شوند.
در EFT، درمانگر به زوجین کمک می کند تا این چرخه ها را شناسایی کرده و به جای آن ها، تعاملات مثبت و سازنده ایجاد کنند. سو جانسون توضیح می دهد که این چرخه ها اغلب ناشی از ترس های زیرین و ناامنی های عاطفی هستند.
چرا درمان هیجان مدار (EFT) مؤثر است؟
درمان هیجان مدار یکی از روش های مؤثر برای بهبود روابط زناشویی است. این رویکرد بر اساس نظریه دلبستگی طراحی شده و هدف آن تقویت پیوند های عاطفی بین زوجین است. مزایای EFT شامل موارد زیر است:
- شناسایی احساسات پنهان: کمک به زوجین برای درک ترس ها، نیاز ها و احساساتی که رفتار های منفی را تقویت می کنند.
- تقویت تعاملات مثبت: جایگزین کردن الگو های منفی با ارتباطات مثبت و حمایتی.
- ایجاد امنیت عاطفی: فراهم کردن محیطی امن برای به اشتراک گذاشتن احساسات و نیاز ها.
- بازسازی صمیمیت: تقویت پیوند های عاطفی و جسمی در رابطه.
تحقیقات نشان داده اند که EFT نه تنها در کوتاه مدت، بلکه در بلند مدت نیز تأثیرات مثبتی بر روابط زناشویی دارد.
اقدام زود هنگام برای حل مشکلات رابطه
بسیاری از زوجین تا زمانی که مشکلاتشان بسیار جدی شود، از مراجعه به زوج درمانگر خودداری می کنند. این تأخیر می تواند باعث پیچیده تر شدن مشکلات و دشوار تر شدن فرآیند درمان شود. اگر هر یک از نشانه های ذکر شده را در رابطه خود تجربه می کنید، بهتر است زودتر اقدام کنید.
سخن پایانی
رابطه زناشویی نیازمند توجه و مراقبت مداوم است. اگر شما و همسرتان با مشکلاتی مواجه هستید که به‌تنهایی قادر به حل آن ها نیستید، زوج درمانی، به ویژه با رویکرد هیجان مدار سو جانسون، می تواند ابزاری ارزشمند برای بازسازی رابطه باشد. با شناسایی علائم هشدار دهنده مانند احساس انزوا، بی اعتمادی، مشکلات ارتباطی، کاهش صمیمیت و چرخه های منفی، می توانید گام های مؤثری برای بازگرداندن صمیمیت و امنیت به رابطه تان بردارید
